Mammoeten in de meander
Begin april hebben paleontologen een unieke verzameling fossielen onder de loep genomen in Cultureel Centrum Stroming in Berlare. De restanten van mammoeten, neushoorns en haaien werden bijna vijftig jaar geleden opgegraven in Overmere. Nu zijn ze letterlijk van onder het stof gehaald. De gemeente wil de fossielen tentoonstellen. Terecht, zeggen de wetenschappers. Want zo'n collectie kom je niet vaak tegen.
Tientallen fossielen van botten, kaken, kiezen en slagtanden van 10 000 tot 100 000 jaar geleden liggen netjes verzameld in Cultureel Centrum Stroming in Berlare. De meeste afkomstig van zoogdieren uit het pleistoceen, zoals de uitgestorven mammoet en de wolharige neushoorn. 'Buiten het feit dat die veel meer haar had, heeft hij met de neushoorn die we vandaag kennen een gemeenschappelijke voorouder', zegt Anthonie Hellemond, paleontoloog en voorzitter van Palaeontologica Belgica. 'Ze leefden ook hier in deze noordelijke contreien, daar waar we neushoorns vandaag de dag veel zuidelijker aantreffen.'
Begin jaren zeventig zijn de stukken gevonden. Even verderop, in wat nu de zwemvijver is van provinciaal domein Nieuwdonk in Overmere. 'Voor dat het een recreatiedomein was, was het een grote zandgroeve', vertelt Hellemond. 'Het zand werd onder meer gebruikt voor de aanleg van de E17. Daar zijn destijds heel veel lagen afgezet door de oer-Schelde, of verwilderde riviertjes die in de Scheldevallei liepen. Daar vonden we heel vaak dergelijke botfragmenten van mammoeten, neushoorns. Van allerlei dieren uit de laatste ijstijden en tussenijstijden'.
Jarenlang lag de verzameling verborgen, bij privéverzamelaars en in de archieven van intercommunale DDS, die ze vorig jaar aan de gemeente Berlare schonk. Wetenschappers maken nu voor het eerst een inventaris op en geven de fossielen een opknapbeurt, zodat ze tentoongesteld kunnen worden. 'Wij hebben ook contact opgenomen met de Heemkundige Kring van Overmere en zij wisten ons te zeggen dat zij nog fantastische stukken in hun bezit hadden', aldus Hellemond. 'Die waren echt wel aan een onderhoudsbeurt toe. Hier hebben we bijvoorbeeld een fantastisch fragment van een mammoetslagtand. Van een grote stier, een mannelijke mammoet. Die is helemaal bedekt met pyrietpoeder dat we er proberen af te halen'.
Op vrijdagavond 28 mei organiseerde onze Heemkundige Kring een lezing over de gerestaureerde fossielen. Daarnaast kregen we ook nog tekst en uitleg over de geschiedenis van het gebied waar ze zijn gevonden.
Spreker Luc Bauters toonde ons hoe het landschap van Overmere en omsteken de afgelopen miljoenen jaren veranderde van een ondiepe binnenzee naar een moerasomgeving, getekend door de vele meanders van de Schelde.
Paleontologen Anthonie Hellemond, Kevin Nolis en Shana Van Hauwermeiren gingen dieper in op de fossielen uit de Nieuwdonk.
Een begeesterende uitleg van vier topexperts. Dat alles ging door in het 'coronadorp', ter beschikking gesteld door de gemeente. Vijftig aanwezigen konden coronaproof genieten van een interessante avond.
Zoveel mensen nog eens samen na schrale virusmaanden... het deed deugd. Op naar een coronavrij jaar vol andere boeiende lezingen en activiteiten. Met méér aanwezigen en zonder maatregelen!
